1 MAYIS MARŞI NASIL DOĞDU?

» Köşe yazarları » 1 MAYIS MARŞI NASIL DOĞDU?

Gazeteci Doğan Prepol yazdı.

1 Mayıs marşı emekçilerin sesi oldu dersek her halde abartı olmaz o marşın üzerine başka bir marş’ta yazılmadı yazılsa da tutmadı.

 

Çünkü 1 Mayıs marşı gerçek anlamda emekçi marşı dün de öyleydi bugün de öyle.

 

1970″lerde ülkemizde tiyatro grupları azımsanmayacak kadar vardı diyebiliriz her halde ben o günlere yetiştim biliyorum.

 

Ankara Sanat Tiyatrosu (AST) vardı o dönemlerde efsane bir tiyatro topluluğuydu diyebilirim ben de AST’ı seyreden şanslı kişilerden birisiydim diyebilirim.

 

İşte bu AST yönetmen ve oyuncuları çözüm üretebilecek kapasitede olan aydın insanlardı.

 

1 Mayıs marşının hikayesi, 1974’te BertoltBrecht’in Maksim Gorki’den uyarlanan “Ana” adlı oyunun, AST tarafından oynanmasına uzanıyor.

 

Bugün aramızda olmayan usta sanatçıların da oynadığı oyunu, Rutkay Aziz’in sahneye koydu, oyunda şu isimler yeraldı; Erkan Yücel, Savaş Yurttaş, Yaman Okay, Meral Niron, Erol Demiröz.

 

Oyunun müziklerini yapan Sarper Özsan, 1 Mayıs Marşı’nı Rusya’da “Kanlı 1 Mayıs” olarak bilinen 1905 kutlamasının canlandırıldığı sahne için yazıyor.

 

Bu marşın yaratıcısı Sarper Özsan o günleri bakın nasıl anlatmış;

 

“1974’te Ankara Sanat Tiyatrosu (AST), Maksim Gorki’nin ‘Ana’ romanından BertoltBrecht tarafından aynı adla uyarlanan tiyatro oyununu sahneye koyacaktı. Oyunun müziklerini benim yapmam istendi. Memnuniyetle kabul ettim. Oyunda birçok yerde müzik vardı ve bunların sözleri Brecht tarafından yazılmıştı. Ancak sadece bir sahne, 1 Mayıs 1905 (Rusya’daki Kanlı Pazar) sahnesi, için hiç söz yazılmamıştı. O sahneyle ilgili Brecht şu notu düşmüştü: ‘işçiler marş söyleyerek sahneye girerler’.

Bu sahne için bir marş kullanmak gerekiyordu.

Bir marş yazma ihtiyacı hissettim hem sözlerini hem bestesini hazırladım ve böylece 1 Mayıs marşı ortaya çıktı. Tabii o zaman oyun müziği olarak yazdığım bu marşın sonradan oyun sınırlarını aşarak mitinglere, devrimci gecelere çıkacağı aklımdan dahi geçmiyordu.

AST oyunu devrimci bir ruhla sahneledi ve bundan sonra da marş, oyunun sınırlarını aştı. Birkaç yıl içinde tüm gruplarca sevilen bir marş haline geldi. Sanırım 1976’da da artık büyük meydanlarda söylenen bir marşa dönüşmüştü.”

 

1 Mayıs Marşı 1976’da sahneden sokağa taştı. Türkiye İşçi Partisi’nin yayın organı Çark-Başak’ın sözlerini yayımladığı marş, Taksim’de kimi gruplarca seslendirildi.

 

İlk kitlesel söylenişi ise Türkiye tarihine “Kanlı 1 Mayıs” olarak geçen, 1977’de oldu. Taksim’deki kutlamalarda Ruhi Su Dostlar Korosu tarafından seslendirildi. Cem Karaca bundan etkilenerek Dervişan grubuyla ‘1 Mayıs’ plağı çıkardı ve büyük ilgi gördü.

 

1 Mayıs Marşı çıktığı 1974″den günümüze sevilerek söylenen bir marş.

 

1 Mayıs İşçi Marşı sözleri;

Günlerin bugün getirdiği, baskı zulüm ve kandır

Ancak bu böyle gitmez, sömürü devam etmez

Yepyeni bir hayat gelir, bizde ve her yerde

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin, emekçinin bayramı

Devrimin şanlı yolunda, ilerleyen halkların bayramı

Yepyeni bir güneş doğar, dağların doruklarından

Mutlu bir hayat filizlenir, kavganın ufuklarından

Yurdumun mutlu günleri, mutlak gelen gündedir

1 Mayıs, 1 Mayıs işçinin, emekçinin bayramı

Devrimin şanlı yolunda, ilerleyen halkların bayramı

Ulusların gürleyen sesi, yeri göğü sarsıyor

Halkların nasırlı yumruğu, balyoz gibi patlıyor

Devrimin şanlı dalgası, dünyamızı kaplıyor

Gün gelir, gün gelir zorbalar kalmaz gider

Devrimin şanlı yolunda, kül gibi savrulur gider

 

Sağlıcakla kalın