CHP Denizli Milletvekili Şeref Arpacı, İstanbul Esenyurt’ta meydana gelen olayın ve son günlerde artan şiddet olaylarının ardından bireysel silahlanma konusunu meclis gündemine taşıdı. Bireysel silahlanma sorununun giderek büyümekte olduğuna ve ivedilikle araştırılması gerektiğine dikkat çeken Arpacı, “Türkiye’nin dört bir yanında her yıl ruhsatlı ve ruhsatsız ateşli silahlar ile gerçekleşen binlerce suç vakası medyaya yansıyor. Silah satışlarının ve ruhsatlarının denetlenmemesi ve silahların internet yolu ile çok düşük fiyatlara kolaylıkla temin edilebilmesi bireysel silahlanma sorununu giderek büyütürken yüzlerce yurttaşımız bu silahların kullanılması nedeniyle yaşamdan koparılıyor. Silahlar, savunma amaçlı gözükseler de çoğu zaman düpedüz suç aletleri olarak kullanılıyor” diye konuştu.
Silaha erişimde etkin bir kontrol sisteminin işlememesi nedeniyle Türkiye’de yaygın bir silahlanma söz konusu olduğuna değinen CHP’li Arpacı, araştırma önergesinde şunları kaydetti:
“SİLAH YA DA BIÇAK BULUNDURAN ÇOCUK SAYISI BİR YILDA YÜZDE 131 ARTTI”
Jandarma Genel Komutanlığı verilerine göre, 2018-2021 yılları arasında ruhsat alımının yüzde 100’ün üzerinde bir oranla arttığı gözlenmektedir. 2018’de 7 bin 630 olan silah bulundurma ruhsatı alan kişi sayısı, 2021 yılında 16 bin 56’ya kadar yükselmiştir. 2018’de 3 bin 41 kişi yeni taşıma ruhsatı alırken, bu sayı 2021’de 9 bin olmuştur. Adalet Bakanlığı’nın verilerine göre, 2022 yılında binlerce çocuk, ‘Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’ kapsamında sanık olarak yargılanmıştır. Silah ya da bıçak bulundurduğu gerekçesiyle hâkim karşısına çıkarılan çocuk sayısında 2021 yılına oranla 2022 yılında yüzde 131’lik artış yaşanmıştır. Verilere göre, “Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun (6136 Sayılı Kanun)” kapsamında ceza mahkemelerinde açılan dosya sayısı, 2022 yılında 69 bin 892 olmuştur. Bu dosyalardaki 3 bin 352 sanığın 18 yaşın altında olduğu açıklanmıştır. Çocukların 455’nin 12-14 yaş grubunda, 2 bin 897’sinin ise 15-17 yaş grubunda olduğu gözlenmiştir. 2021 yılında, ateşli silah ya da bıçak kullanmak, bulundurmak ya da ticaretini yapmak suçundan hakkında dosya açılan çocuk sayısının bin 453 olduğu belirtilmektedir.
“ARAMA MOTORLARINDA ‘SİLAH NASIL ALIRIM’ SORUSU ARANIYOR”
Arama motorlarının verileri de tehlikenin büyüklüğünü gözler önüne sermektedir. Türkiye’den, ‘Silah nasıl alırım?’ sorusunun aranma sayısının hemen her ay daha da arttığı görülmektedir. Sosyal medya platformlarına kadar inen silah satıcıları, dijital mecralar aracılığıyla hemen herkese ulaşabilmektedir.
“BİREYSEL SİLAHLANMADA TÜRKİYE 178 ÜLKE İÇİNDE 14. SIRADA”
Türkiye’de bireysel silahlanma konusunda faaliyet gösteren Umut Vakfı’nın çalışmalarına göre Türkiye 178 ülke arasında silahlanma konusunda 14. sırada yer almaktadır. Yine Umut Vakfı’nın 2022 yılına ait silahlı şiddetle ilgili hazırladığı rapora göre; medyaya 3 bin 984 silahlı şiddet olayı yansımıştır. Ülke genelinde yaşanan bu silahlı şiddet olaylarında 2 bin 278 kişi öldürülmüş, 4 bin 231 kişi de yaralanmıştır. Silahlı şiddet olaylarının 616’sında (yüzde 15.46) kesici aletler kullanılırken 3 bin 368 (yüzde 84.54) cinayet ateşli silahlarla işlenmiştir. Ateşli silahların türevine bakıldığında; 143’ü beylik silahı olmak üzere (asker ve polislerin kullandığı resmi silahlar) 2 bin 528 olayda tabancalar, 840 olayda ise kaleşnikoflar dahil çeşitli tüfekler kullanılmıştır. Ülkemizde yüzde 80’i ruhsatsız olmak üzere 20 milyonun üzerinde silah olduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca ateşli silahlarla işlenen suçlarla ilgili verilere bakıldığında bu suçların çok büyük bir kısmının ruhsatsız silahlarla işlendiği görülmektedir.
“ASIL ODAKLANILMASI GEREKEN HUSUS RUHSATSIZ SİLAHLAR”
Emniyet Genel Müdürlüğünün (EGM) bireysel silahlanmaya dair 2017 yılı raporunda sunduğu verilere göre son on yılda ruhsatlı silahların sayılarında azalma meydana geldiği görülse de bireysel silahlanma tam anlamıyla tespit edilebilen bir durum olmadığından ruhsatsız veya av tüfeği gibi silahların sayısına dair net bir rakam bulunmamaktadır. Ancak EGM raporunun son 10 yılı kapsayan suç istatistiklerine bakıldığında ruhsatlı ateşli silahlarla işlenen suç sayısının 25 bin 547 ruhsatsız ateşli silahla işlenen suç sayısının ise 159 bin 123 olduğu görülmektedir. Ruhsatlı silahlarda meydana gelen azalmanın tek başına bir anlam ifade etmediği ve asıl odaklanılması gereken hususun ruhsatsız silahlar olduğu açıkça görülmektedir.
‘CEZASIZLIK’ UYGULANARAK SİLAHLANMA TEŞVİK EDİLİYOR”
Verilerin bireysel silahlanmanın toplumsal yaşama olan etkisini ve acı faturasını göstermesine rağmen ‘Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’te 11 Eylül 2021’de yapılan değişikliklerle silah taşıma ruhsatı verilebilecek iş kollarının ve bürokratların kapsamı genişletilmiş ve bireysel silahlanmanın hızlanmasının önü açılmıştır. Kontrolsüz ve denetimsiz devam eden bireysel silahlanmanın; aile içi şiddet, kadına yönelik şiddet, kadın cinayetleri ve sokak kavgalarında sıklıkla kullanıldığı basına yansıyan olaylarda görülmektedir. Bireysel silahlanmanın önüne geçilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmaması hatta bu sorunun görmezden gelinmesi, hiçbir şey yapılmaması, ‘cezasızlık’ uygulanarak silahlanmanın teşvik edilmesi anlamına gelmektedir. Bunun neticesinde de silahlı olayların önü alınamamaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’de bireysel silahlanmadaki artış, bu artışın nedenlerinin ve ortaya çıkardığı sonuçların tespit edilerek, ruhsatsız silahların hangi yollarla temin edildiğinin araştırılması, söz konusu yolların engellenmesi için çalışmaların yapılması ve silahlarla işlenen suçların engellenmesi ve diğer tüm tedbirlerin ortaya çıkarılması için Meclis bünyesinde bir araştırma komisyonu kurulması gerekmektedir.”
