Kahramanmaraş depreminin ardından arama kurtarma çalışmalarının bitmesiyle enkaz kaldırma çalışmaları başladı. Uzmanların moloz yığınlarının ciddi bir tehlike olduğunu ve titizlikle bertaraf edilmesini söylemesinin ardından CHP’li Sertel, “Tüm afet durumlarında her zaman öncelik, canlıları tahliye etmek, yaralıları kurtarmak, hayvanları kurtarmak ve ortamdan uzaklaştırmak, arama kurtarma faaliyetlerinin odak noktasıdır. Ancak sonrası da vardır. Bu işin sonrası enkazlardan çıkan atıkların nereye döküleceği, neler yapılacağıdır. Bugüne kadar kaldırılan enkazlardan çıkan molozlar nereye döküldü? Enkazlardan çıkan beyaz eşya ve diğer değerli eşyalar ne oldu? İktidarın daha önceden hazırladığı bir atık yönetimi planı var mıdır? Tüm bu soruların bir an önce cevaplanması ve kamuoyunun aydınlatılması gerekiyor” dedi.
GEÇMİŞTE OLUMSUZ ÖRNEKLERİ VAR
Erzincan ve Gölcük depremlerinde de kontrolsüz moloz yığınının çevre sorununa sebep olduğunu belirten Sertel, “1992 Erzincan Depreminde yaklaşık 7 bin civarında konut depremde ve sonrasında yıkılmış bir milyon tona yakın moloz şehrin çevresine gelişigüzel dökülmüştü. Yine 1999 Gölcük depreminde de çeşitli kaynaklarda 13 milyon ton atık molozlar deniz ve dere kenarlarına ve daha birçok yere gelişigüzel dökülmüştü. Atık yönetimi uzmanı Osman Boz’a göre milyonlarca ton beton, tuğla, kiremit vb. temel inşaat atığı dediğimiz moloz atıkları başta olmak üzere, çatı malzemeleri, metal aksamlar, ağaç ürünleri, yeşil atıklar, plastik, cam, hurda ev eşyaları, hurda/hasarlı araçlar, insan dokularıyla temaslı tekstil ağırlıklı eşyalar, elektrik elektronik atıklarla depremzedeler için oluşturulan geçici barınma imkanlarından çadırkent-konteynerkent gibi tüm her şey atık olarak kabul ediliyor. Peki bunca atık ne olacak, nasıl ayrıştırılacak ve nasıl değerlendirilecek? On binlerce insanımızı kaybettiğimiz, bir afet sonrasına yönelik atık yönetimi hakkında konuşmak gerçekten zor ancak hükümetin atık yönetimine ilişkin planının olup olmadığı da merak konusu. Enkaz bölgesinden molozların temizlenmesi şehirlerin yeniden inşa sürecine hammadde olmak üzere ivedilikle ele alınması gereken konuların başındadır. Diğer taraftan moloz atıklarının içerisindeki ekonomik katma değeri yüksek atık materyallerden ayrıştırılması ve geri kazanılması son derece önemlidir” diye konuştu.
CHP’li Atila Sertel, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde şu sorular yer aldı:
1- 6 Şubat’ta meydana gelen depremin ardından oluşan ve oluşacak her türlü atık için Bakanlık olarak hangi planları yaptınız veya yapacaksınız?
2- Depremin ardından bugüne kadar çıkan milyonlarca ton beton, tuğla, kiremit vb. temel inşaat atığı dediğimiz moloz atıkları başta olmak üzere, çatı malzemeleri, metal aksamlar, ağaç ürünleri, yeşil atıklar, plastik, cam, hurda ev eşyaları, hurda/hasarlı araçlar, insan dokularıyla temaslı tekstil ağırlıklı eşyalar (tıbbi atık) elektrik elektronik atıkları o şehirlerde nerelere yığdınız? Daha sonrası için bu atıkları nereye yönlendireceksiniz?
3- Moloz atıklarının içerisindeki ekonomik katma değeri yüksek atık materyallerden ayrıştırılması ve geri kazanımı için bir planlama yapıp tesis kurmayı düşünüyor musunuz?
4- Bu atıkları devlet eliyle mi yoksa özel sektör eliyle mi yönetip geri kazandıracsınız?
5- Daha önceden hazırlanmış bir atık yönetimi programınız var mıydı? Bundan sonrası için ne olacak?
