Çanakkale Savaşı’nı Türk’ün yeniden doğuşu olarak görüyorum. Osmanlı İmparatorluğu itilaf devletleri tarafından kuşatılmış ve Osmanlıya dizçöktürme gayretlerinde oldukları görülüyordu.Atatürk ve silah arkadaşları buna izin vermedi. Osmanlı günden güne güç ve toprak kaybediyordu. Savaşacak adamları neredeyse yok gibiydi. Türkiye’nin dört bir köşesinden savaşa 15 yaşında çocuklar katıldı. Tek dertleri ülkelerini korumaktı. Şehit olacaklarını bile bile sevdiklerinden ayrılarak vatanlarını koruma için canlarını vermeye razı bir şekilde savaşa
koşarak gitti kınalı kuzular. Bu savaşa Balkanlar’dan da çok sayıda Türk, Arnavut, Boşnak ve Pomak
çocukları katıldı. Bugün bir kısmı Sırbistan, bir kısmı ise Karadağ sınırları içerisinde kalan, nüfusun büyük çoğunluğunu Boşnak’ların oluşturduğu Sancak bölgesinden binlerce çocuk yaşta Müslüman, 1915 yılında Osmanlı saflarında savaşmak üzere Çanakkale’ye geldi.
Sancaklı Boşnak yazar Mevluda Melajac’ın ‘‘GÖNÜLLÜ ‘Djurumlija’’’ adlı kitabını Çanakkale Savaşı’nda şehit düşen Sancaklı Boşnakların Anısına kaleme almış. Bu kitabı Türkçe’ye Saffet Atalay çevirdi editörlüğünü Nusret Sancaklı yaptı.
Kitapta Sancaklı Boşnak Ömer’in anlattıklarını okudukça gözyaşlarınızı tutamayacaksınız. Her Boşnak bu kitabı okuması gereken bir başucu kitabı diyebilirim. Sırp ordusu eşit haklara sahip bir devlet kuracağız kandırmacasıyla Sancaklı birçok Boşnak gencini zorla veya kandırarak savaşa götürdü ve gidenlerin büyük bölümünün geri gelmediğini bu kitapta okuyacaksınız. Oysa Sancaklı Boşnak gençler hiç düşünmeden sadece Osmanlı İmparatorluğu ve ona bağlı halifelik için canlarını feda etmeye hazırdı. Bakın Sancaklı Boşnak Ömer daha on yedisindeymiş savaşa gittiğinde. Sancak Bölgesi’nden savaşa giden 15 bin 700 Boşnak olduğu kayıtlarda
geçiyor. Bunların çoğunluğu çocuk yaşta. Kimisi anne babasını, kimi sevdiceğini bırakmış, Çanakkale’ye giderken ve çoğu dönememiş. Editör Sancaklı kitapla ilgili şöyle diyor; “Bu romanda: 18. yüzyıl başlarından bugüne, son Bosna Savaşı’na kadar
geçen sürede, Bosna -Sancak topraklarından ve de Balkanlardan Türkiye’ye göç etmiş olan herkes; büyük dedelerinden, dedesinden,
babasından ve kendinden bir şeyleri kesinlikle bulacak. Bunun yanında, Türkiye’de yaşayan insanlarımız da şu gerçeği açık bir şekilde
göreceklerdir; Bosna ve 1878 yılından sonra ondan koparılmış olan Sancak; aslında Anadolu ve Trakya’ dan hiç farkı olmayan aynı sosyolojik, inanç ve kültürel yapıya sahip, bugünkü Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında kalmış, birer küçük Türkiye’dir.”Milli mücadelenin ilk ateşinin yakıldığı Çanakkale Zaferi’yle, dünyaya Türk milleti, vatan sevgisini, cesaretini, azmini, kahramanlığını ortaya koydu ve Sancak’tan gönüllü gelen 15 bin 700 Boşnak’ın Türk milletinin bağımsızlığı için canlarını kaybeden kahraman şehitlerimizin ruhları şad olsun.
Sağlıcakla kalın
