BURCU YANAR'ın haberine göre,
Son günlerde İzmir’de menenjit vakalarında yaşandığı iddia edilen artış, toplum sağlığı açısından önemli endişelere yol açtı. İzmir Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Yüce Ayhan’ın açıklamaları, hem hastalığın ciddiyetine hem de sağlık sistemindeki iletişim ve erişim eksikliklerine dikkat çekerken, özellikle çocuklarda saatler içinde ölüme neden olabilen meningokok (menenjit) enfeksiyonu, yüksek bulaşıcılığı ve hızlı seyri nedeniyle acil önlem gerektiren bir halk sağlığı tehdidi olarak öne çıkıyor. Hac ve umre ziyaretleriyle bağlantılı vakalardaki artış, aşılanmanın ne denli hayati olduğunu bir kez daha gündeme getirirken, aşının yüksek maliyeti ve erişim zorlukları da toplumda ciddi eşitsizlikler yaratıyor.
Menenjit saatler içinde öldürebilir
Çocuklarda ölüm hızının oldukça yüksek olduğunu aktaran İzmir Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Yüce Ayhan, “Menenjitte aslında bir vaka bile aslında artış kabul ediliyor. Aldığımız duyumlara göre İzmir’de 1 ila 5 arasında artış olduğu bilgisi geldi. Ama durumları nedir tam olarak bilemiyoruz. Çünkü sağlık bakanlığı bizlerle veri paylaşmıyor. Bakanlığın enfeksiyonla mücadelede ve bağışıklamada bir stratejisinin olması gerekiyor. Meningokok dediğimiz bir bakteri enfeksiyonu bu ve oldukça bulaşıcı. Özellikle çocuklarda saatler içinde çocuğu öldürebilir. Bu kadar önemli. Gençlerde ve çocuklarda enfeksiyonun öldürücü etkisi daha yüksek. Erişkinler de ise bu kadar hızlı ölüme gitmeyebilir ama yine de riskli” dedi.
Hac ve umreye gidenlere aşı yapılmalı
Riskli bölgelere gidenlere aşılama yapılması gerektiğini vurgulayan Dr. Ayhan, “Bakanlığın menenjit vakalarının dünyanın neresinde olduğunu takip etmesi gerekiyor. Bu bölgeye bizim seyahat sıklığımız nedir, umre ve hac planlı bir ziyaret dolayısıyla o bölgeye gidenlere buna uygun tedbirler almak gerekiyor. Aşılı bile olsa hasta temasında koruyucu tedavi de öneriyor Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanları. Dünya Sağlık Örgütü’nün 11 Nisan 2025 tarihli raporunda özellikle Suudi Arabistan’dan tanı alan yani hac ve umre ile ilişkili bir vaka artışı olduğunu vurgulamış. Dolayısıyla Türkiye’den gidiş geliş çok olduğu için bu anlamda risk var. Umre ve hac ziyareti için gidenlere mutlaka menenjit aşısı yapılması gerekiyor. Umre vakalarında daha çok B tip menenjite karşı bağışıklık sağlanmadığını biliyoruz. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Suudi Arabistan’da tanı alan ortalama 31 yaş yetişkin vakarın 11 vakanın tamamının hac ve umreyle ilişkili olduğunu bildirmiş. Dünya Sağlık Örgütü zaten umre ve hac için aşılama programında aksaklıklar olduğunu belirtmişti” diye konuştu.
Aşıların fiyatı 10 bin lirayı geçiyor
Menenjit aşılarının fiyatının yüksek olmasından dolayı herkesin yaptıramadığını aktaran Yüce Ayhan, “Özellikle şu andaki vakalar serogrup B olarak adlandırılıyor. Bu bakterinin birkaç farklı tipi var. insanlarda en sık enfeksiyona neden olan sekiz serogrup A, B, C, X, Y, Z, W-135 ve L olarak biliniyor. Suudi Arabistan’da uygulanan aşı D dışı gruplara koruyuculuk sağlıyor. Bu sebeple vakanın hangi bakteri kökeninden kaynaklandığı da çok önemli. Özellikle mevcut enfeksiyonu yaratan tipe yönelik bir aşılama yapılmasının hedeflenmesi gerekiyor. Ülkemizde iki tüt meningokok aşısı var. Bunların fiyatı ise 10 bin lirayı geçiyor. Dolayısıyla pahalı olması da halk sağlığını tehdit eden bir durum yaratıyor. Çünkü herkes yaptıramıyor. Bunun özellikle çocukluk çağında aşı takvimine alınması gerekiyor” açıklamalarında bulundu.
Ücretsiz aşı takvimine alınmalı
Dr. Ayhan, menenjit aşılarının ücretsiz olması gerektiğinin altını çizerek, “Bakanlığın aşı takvimi içinde ücretsiz olarak yaptığı aşılar var. Bu bir toplum sağlığı hizmetidir. Diret olarak ilgili çocuk hekiminin bu aşıyı normal aşı takvimi içinde ücretsiz olarak uygulandığını kontrol etmesi gerekiyor. Diğer ülkelerde bu şekilde uygulanıyor. ” sözlerini kullandı.
1 kişi bile salgın açısından tehdit
Nasıl önlemler alınması gerektiğini de anlatan Yüce Ayhan, “Temasla bulaşan bir hastalık olduğu için okullar büyük bir risk oluşturuyor. Özellikle çocuk ve gençlerin bir arada olduğu yerlerde gerekli aşılamalar yapılmalı. Genel olarak bulaşıcı hastalıklarda maske takılmasını öneriyoruz. Hac ve umre gibi planlı toplu seyahatlerden gelen ve risk oluşturabilecek kişilerin takip edilmesi önemli. 1 vakanın görülmesi bile ciddi bir risk altında olduğumuz düşünülmeli. Mevcut durum salgın değil ancak 1 vakanın görülmesi bile salgın açısından tehdittir. Bu bir salgına da evrilebilir” dedi.
İthal olduğu için fiyatlar yüksek
İzmir Eczacılar Odası Başkanı Tuncay Sayılkan ise menenjit aşılarında döviz kuruna bağlı olarak artış olduğunu söyleyerek, “İthal olduğu için aşı fiyatları yüksek ve her dönem biraz daha yükseliyor. Dövizdeki artışa bağlı olarak fiyatlar artmaya devam ediyor. Çocuk sağlığı hekimleri korunmak için bu aşıyı öneriyorlar ancak aileler ekonomik anlamda sıkıntı yaşıyor. Sosyal devlet ilkesi gereğince aşı takvimi içinde ücretsiz olarak yer alması gerekiyor. Maliyeti yüksek olduğu için bu işe çok sıcak bakılmıyor. Dolayısıyla ailenin durumu iyiyse bu aşıları yaptırabiliyor ama diğer tarafta dar gelirli vatandaşlar için ücret büyük bir ağır yük getiriyor” diyerek sağlık bakanlığının aşı takvimine alması gerektiğine dikkat çekti.