29 Ekim 1923 sabahından kimi rakamlar vereyim…
Çiçeği burnunda Türkiye Cumhuriyeti… Toplam nüfus 13 milyon… 11 milyonu köylerde 2 milyonu şehirde yaşıyor… Okur yazar oranı yüzde 6…
Nüfusun yarısı hasta… 6 milyon civarında insanımız trahom, sıtma, frengi, tifo, tifüs gibi salgınlardan kırılıyor… Bit salgını ise en büyük belalardan biri.
Her iki bebekten biri (ya doğum sırasında ya da doğumdan sonra) ölüyor. Her beş anneden biri doğumda ölüyor. İlaç yok… Ateş düşürmek için “kinin” bulmakta bile güçlük çekiliyor.
Ortalama ömür, bilemedin 45 yıl. O günkü kayıtlara göre Türkiye’de; toplam 554 hekim, 69 eczacı, 4 hemşire ile 560 sağlık memuru ve 136 ebe var.
***
Şeker yok, tuz yok, gaz yok… Ekmeklik un dahil, hepsi ithal ediliyor. Ayçiçeği, pirinç üretilmiyor.
Ülkedeki toplam sermayenin sadece % 14’ü Türk… Limanlar, demiryolları, madenler topyekün yabancıların elinde…
Osmanlı’dan kalma sadece 4 fabrika var… Beykoz Deri Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası (Daha sonra Sümerbank oldu) Hereke İplik Fabrikası ile Feshane Yün Fabrikası…
Sanayide motor yok. Elektrik sadece, İstanbul, İzmir ve Tarsus’ta var o da jeneratörle üretiliyor… Ülkede sadece 1.490 otomobil var…
Kişi başına düşen yıllık milli gelir ise 40 dolar civarında…
40 bin köyümüz var, 27 bininde okul yok… Savaşta binin üzerinde köy yakılıp yıkılmış. 12 bini hasarlı; 115 bin köy evi yok olmuş. 30 bin köyde cami yok.
Bu tespitlere daha çoklarını ekleyebiliriz…
***
101 yıl sonrasına gelince…
Tabii ki bugün dünden öndedir, yarın da bugünden önde olacaktır. Elbette Türkiye Cumhuriyeti 101 yıl önceki ülke değil… Değişti, büyüdü ve gelişti
Yıl 2024… Nüfus 86 milyon… Okur yazar oranı % 94… Kişi başına düşen milli gelir TUİK’e göre 13.100 dolar…
Buna rağmen 2024 Türkiye’sindeki ekonomik kriz, halkın yüzde 95’ini ezer halde.
Hal böyleyken “Cumhuriyet tarihi boyunca” bir alanda inanılmaz gelişim gösterdi Türkiye… Özellikle de AKP iktidarları döneminde…
Şöyleki;
Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye’de 3 bin 699 Kuran Kursu açılmışken, AKP iktidarları döneminde (2002-2023) buna 12 bin 973 yenisi eklendi ve Kuran Kursu sayımız 16 bini geçti.,
Yine AKP iktidarları döneminde 8 bin 743 yeni cami inşa edilip ibadete açıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı’na kayıtlı cami sayısı 84 bin 684 oldu. Kayıtdışıları da eklersek Türkiye’deki cami sayısı 91 bini geçti.
Ve Diyanet İşleri Başkanlığı; 141 bin 218 personel sayısı ve 119 milyar 130 milyon liralık bütçesiyle Türkiye’nin en büyük kamu kurumlarından biri oldu.
Hal böyleyken 2006-2023 yılları arasında 17 bin 951 köy okulu kapatıldı. Bu okullardaki 3 milyon öğrenci için “taşımalı eğitim” sistemine geçildi. Ancak, 10 Eylül 2024 tarihinde açıklanan “kamuda tasarruf tedbirleri eğitim programı” kapsamında bu rakam çok aşağılara düştü ve çok sayıda çocuk okulsuz kaldı.
Sonuç olarak; Türkiye Cumhuriyeti’nin 101 yıl sonra, hangi yöne evrildiği ya da hangi alanda geliştiği ile ilgili başka örnek vermeye gerek yok her halde !
